Barwa jest nieodłącznym elementem postrzegania świata. Kolory często budzą określone skojarzenia, przywołują wspomnienia, wywołują emocje. Kolory towarzyszą wszystkim wytworom ludzkim. Skoro kolory obecne są w naszym życiu na każdym kroku, w tym także jako oznaczenia określonych towarów lub usług, to warto odpowiedzieć na pytanie – czy kolor może być znakiem towarowym?

Zgodnie z ustawową definicją znaku towarowego, znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. Przepisy stanowią, że znakiem towarowym może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy.

W pierwszej kolejności, przy weryfikacji, czy prawo ochronne może zostać udzielenie, ustala się, czy dane oznaczenie może być w ogóle znakiem towarowym. Jeżeli może, wówczas bada się, czy określony znak ma dostateczne znamiona odróżniające. Co to oznacza? Sprawdza się, czy znak nadaje się do odróżniania w obrocie konkretnych towarów, dla oznaczania których został zgłoszony. Brak zdolności odróżniającej stanowi bowiem bezwzględną przeszkodę rejestracji. Niemniej jednak znaki pozbawione tej zdolności mogą ją nabyć w rezultacie używania. Innymi słowy, jeżeli znak obecny jest na rynku wiele lat, kojarzy się z oznaczonymi towarami lub usługami, staję się „popularny”, wówczas może nabyć zdolność odróżniającą. Warto zaznaczyć, pisząc o kolorach, że nie rejestruje się kolorów podstawowych – rejestruje się ich odcienie, bo to właśnie odcieni powinna dotyczyć wtórna zdolność odróżniająca.

Doskonałymi przykładami dla zilustrowania problemu zdolności odróżniającej są zgłoszenia kolorów jako znaków towarowych do Urzędu Patentowego RP przez dwie popularne sieci komórkowe. W przypadku pierwszej z nich (kolor po lewej) Urząd Patentowy RP uznał, że kolor pomarańczowy o odcieniu przedstawionym poniżej ma wystarczającą zdolność odróżniającą, żeby udzielić prawa wyłącznego. W drugim przypadku (kolor po prawej), Urząd Patentowy nie dopatrzył się zdolności odróżniającej w odcieniu koloru fioletowego m.in. dla usług łączności w zakresie telefonii komórkowej i wydał decyzję o odmowie rejestracji. Warto podkreślić, że zgłoszenia tego drugiego dokonano w maju 2010 r., a zatem kilka lat temu. Wówczas w opinii eksperta weryfikującego zgłoszenie zdolności odróżniającej znaku nie wykazano. Można natomiast zaryzykować stwierdzeniem, biorąc pod uwagę kilka lat obecności marki na rynku oraz intensywność jej kampanii reklamowych, że gdyby aktualnie ponownie ubiegano się o ochronę tego koloru, decyzja mogłaby być inna.

Pozostając w branży telefonii komórkowej, kolejnym przykładem odmowy rejestracji przez Urząd Patentowy RP było zgłoszenie w 2000 r. m.in. dla usług telekomunikacyjnych koloru amarantowego (Magenta) – precyzyjne określenie koloru pozostawimy do rozstrzygnięcia damskiej części naszych czytelników. Kilka lat wcześniej natomiast zgłoszono z sukcesem podobny kolor do rejestracji w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (wówczas OHIM). Jako unijny znak towarowy zgłoszony kolor, przedstawiony poniżej po prawej stronie, został zarejestrowany. Najpewniej w opinii eksperta naszego Urzędu Patentowego badającego zgłoszenie w 2000 r. przedstawiony poniżej po lewej kolor nie miał wystarczającej zdolności odróżniającej na terytorium Polski.

W toku weryfikacji znaku sprawdza się, czy określona grupa odbiorców (konsumentów) na podstawie koloru będzie w stanie zidentyfikować określone towary czy usługi jako pochodzące od konkretnego przedsiębiorcy. Warto w tym miejscu przywołać rozstrzygnięcie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 2006 roku w sprawie skargi na decyzję Urzędu Patentowego RP w przedmiocie odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy w postaci pojedynczego koloru czerwonego Pantone C32. WSA stwierdził wówczas, że  trudno mówić, że zestawienie koloru czerwonego z różnego rodzaju urządzeniami i narzędziami, czy też akcesoriami wykorzystywanymi w budownictwie jest czymś nadzwyczajnym, wyjątkowym i niespotykanym, co mogłoby bezapelacyjnie utkwić w pamięci odbiorcy i pozwolić zindywidualizować dany towar na rynku wśród towarów tego samego rodzaju, ale pochodzących z różnych przedsiębiorstw (1).

Powyższe dowodzi, że zarejestrowanie koloru jako znaku towarowego jest bardzo trudne i rzadko kiedy mały przedsiębiorca będzie miał szansę, aby zarejestrować kolor.

Poniżej zestawienie przykładowych zarejestrowanych kolorów jako znaków towarowych.

1)

 2)

 3)

 4)

5)

 6)

 7)

 8)

1) Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 31 października 2006 r., VI SA/Wa 1420/06.

Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa  oraz ma charakter wyłącznie  informacyjny. Stanowi  wyraz poglądów jego  autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.