Człowiek XXI wieku prowadzi konsumpcyjny styl życia. Producenci walcząc o klienta prześcigają się w pomysłach. Jak odnieść sukces? Zasada wydaje się być dość prosta – uwagę konsumentów przyciągają rzeczy ładne, ciekawe, oryginalne. Kluczem do sukcesu jest często wygląd produktu. Główną rolę odgrywa wzór. Wzór przemysłowy. 

Czym jest wzór przemysłowy?

Zgodnie z definicją zawartą w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (1) (dalej „p.w.p.”), wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, fakturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. (2) Wytworem z kolei jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych. (3)

Estetyka czy technika?

W przypadku wzoru przemysłowego odpowiedź jest jednoznaczna – to wygląd, a nie technologia ma znaczenie. To projektant, a nie inżynier gra rolę pierwszoplanową.

Nowość wzoru przemysłowego

Wzór przemysłowy uważa się za nowy, jeżeli przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób, z zastrzeżeniem przepisów p.w.p. (4) Ponadto nie wyłącza się możliwości udzielenia prawa z rejestracji, jeżeli wzór przemysłowy:

1) został ujawniony osobie trzeciej, która w sposób wyraźny lub dorozumiany była zobowiązana do zachowania poufności;

2) został ujawniony w ciągu 12 miesięcy przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, jeżeli ujawnienie nastąpiło przez twórcę, jego następcę prawnego lub – za zgodą uprawnionego – przez osobę trzecią, a także jeżeli ujawnienie nastąpiło w wyniku nadużycia popełnionego wobec twórcy lub jego następcy prawnego. (5)

Innymi słowy, nowość wzoru przemysłowego przejawia się w tym, że wzór taki nie powinien być wcześniej publicznie udostępniony. Ważne! Warto mieć na uwadze orzecznictwo polskich sądów, zgodnie, z którym nowość wzoru mieści się w pojęciu indywidualnego charakteru. Brak nowości, to brak indywidualnego charakteru i odwrotnie. Jeżeli wzór ma indywidualny charakter, to jest nowy. (6)

Indywidualny charakter wzoru przemysłowego

Wzór przemysłowy odznacza się indywidualnym charakterem, jeżeli ogólne wrażenie, jakie wywołuje na zorientowanym użytkowniku, różni się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim przez wzór publicznie udostępniony przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo. (7) Przy ocenie indywidualnego charakteru wzoru przemysłowego bierze się pod uwagę zakres swobody twórczej przy opracowywaniu wzoru. (8)

Innymi słowy, o tym, czy wzór przemysłowy posiada indywidualny charakter decyduje odbiór określonego wytworu jako całości odróżniającej go poprzez właściwe mu wiodące cechy od innych wzorów. (9)

Co może być wzorem przemysłowym…

Wzór przemysłowy może pojawić się w każdej dziedzinie życia codziennego i odnosić się zarówno do artykułów luksusowych, jak i przedmiotów codziennego użytku – od sprzętu sportowego, poprzez bramy garażowe, okna, balustrady aż po torby i torebki, biżuterię, zegarki czy telefony. Tylko przykładowo można wskazać, że za wzór przemysłowy może być uznana etykieta na opakowaniu, krój pisma, ikona na ekranie komputera, opakowanie produktu – butelki, pudełka, wygląd mebli, wygląd sprzętu elektronicznego.

…a co wzorem przemysłowym na pewno nie jest?

Sposoby, układy elektryczne, hydrauliczne, pneumatyczne, algorytmy, maści, roztwory.

Co daje prawo z rejestracji wzoru przemysłowego?

Przez uzyskanie prawa z rejestracji uprawniony nabywa prawo wyłącznego korzystania z wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. (10) Uprawniony może zakazać osobom trzecim wytwarzania, oferowania, wprowadzania do obrotu, importu, eksportu lub używania wytworu, w którym wzór jest zawarty bądź zastosowany, lub składowania takiego wytworu dla takich celów. (11)

Innymi słowy, rejestracja wzoru przemysłowego zabezpiecza przed kopiowaniem i podrabianiem naszego wzoru. Rejestracja wzoru przemysłowego może stanowić skuteczne narzędzie w walce z konkurentami wprowadzającym do obrotu towary łudząco podobne do naszych produktów. Wzór może być cennym atutem naszego produktu.

Jak długo trwa ochrona wzoru przemysłowego?

Prawa z rejestracji wzoru udziela się na 25 lat od daty dokonania zgłoszenia w Urzędzie Patentowym, podzielone na pięcioletnie okresy.

Jeżeli jesteś autorem oryginalnego designu, wymyśliłeś nowy produkt, który spełnia warunki, o których mowa wyżej, nie czekaj – zgłoś wzór przemysłowy. Pamiętaj – pomysły bywają bezcenne!

1. Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz.U.2013.1410 j.t. ze zm.).

2. art. 102 ust. 1 p.w.p.

3. art. 102 ust. 2 p.w.p.

4. art. 103 ust. 1 p.w.p.

5. Art. 103 ust. 3 p.w.p.

6. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 stycznia 2014 r., II GSK 1625/12.

7. Art. 104 ust. 1 p.w.p.

8. Art. 104 ust. 2 p.w.p.

9. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 października 2010 r., II GSK 932/09.

10. Art. 105 ust. 2 p.w.p.

11. Art. 105 ust. 3 p.w.p.

12. Art. 105 ust. 6 p.w.p.

Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa  oraz ma charakter wyłącznie  informacyjny. Stanowi  wyraz poglądów jego  autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.