Rozliczenie podatkowe przez przedsiębiorcę opłaty wniesionej do EUIPO (dawniej OHIM) za 5 lat ochrony wzoru przemysłowego lub 10 lat ochrony znaku towarowego zależy od jej kwalifikacji do jednego z dwóch rodzajów kosztów funkcjonujących w podatkach dochodowych tj. kosztów bezpośrednich lub pośrednich.

Ustawodawca każdemu z rodzajów kosztów przypisał oddzielny moment ich poniesienia, a tym samym zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów.  

W interpretacjach indywidualnych organów podatkowych oraz w orzecznictwie sądów administracyjnych, w następujący sposób traktuje się poszczególne rodzaje kosztów:

1. koszty bezpośrednio związane z przychodami – poniesienie tych kosztów bezpośrednio przyczynia się do uzyskania konkretnego przychodu (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 3 czerwca 2016 r., IBPB-1-3/4510-385/16/TS); od poniesienia tych wydatków wprost warunkuje się uzyskanie przychodów (np. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 9 marca 2011 r., sygn. I SA/Po 878/10, LEX nr 784019);

2. koszty pośrednio związane z przychodami (inne niż bezpośrednio związane z przychodami) – kosztów tych nie można przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 3 czerwca 2016 r., IBPB-1-3/4510-385/16/TS); koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodem jako poniesione w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (wyrok NSA z dnia 22 stycznia 2013 r., sygn. II FSK 2056/12). Koszty pośrednie zazwyczaj dotyczą takich kosztów jak: „ (…) koszty zarządu, koszty finansowe, koszty ochrony, sprzątania itd. W takich sytuacjach nie jest możliwe określenie, jaka część danego kosztu została poniesiona w celu uzyskania przychodu z danego źródła.” (A. Bartosiewicz, PIT. Komentarz, Lex 2015, Komentarz do art. 22).

Wobec powyższych rozważań nad rodzajami kosztów podatkowych, opłata wniesiona do EUIPO (dawniej OHIM) na poczet pięcioletniego okresu ochronnego dla wzoru przemysłowego lub dziesięcioletniego okresu ochronnego dla znaku towarowego stanowi wydatek, który należy zaliczyć do kosztów pośrednich, które nie są bezpośrednio związane z przychodami.

Opłata ma na celu zapewnienie okresu ochrony dla konkretnego znaku lub wzoru. Korzystanie w tym czasie z konkretnego wzoru lub znaku towarowego z pewnością przynosi wymierne przychody, jednakże ten konkretny wydatek pełni funkcje ochronne. Ponoszenie opłaty ochronnej pozwala bowiem zachować w tym czasie źródło przychodów związane z tym wzorem, jako wytworem intelektualnym zawierających myśl np. technologiczną bądź rozpoznawalnym znakiem towarowym. 

Katalog opłat związanych z utrzymaniem ochrony na znak towarowy lub wzór przemysłowy znajdziesz tutaj na stronie EUIPO:  znaki towarowe lub wzory przemysłowe.

Zakwalifikowanie opłaty wniesionej do EUIPO (dawniej OHIM) jako kosztu pośredniego wywiera określone skutki podatkowe, w zakresie momentu zaliczenia tego wydatku do kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z art. 22 ust.  5c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 15 ust. 4d ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Opłata wnoszona do EUIPO (dawniej OHIM) w celu ochrony wzoru przemysłowego lub znaku towarowego jest ewidentnie pośrednim kosztem uzyskania przychodów dotyczącym okresu przekraczającego rok podatkowy, a w konsekwencji powinna być rozliczana proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczy czyli odpowiednio przez 5 lub 10 kolejnych lat. 

W rozważanym przypadku w sprawie ochrony znaku towarowego Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 3 sierpnia 2011 r., sygn. IPPB3/423-352/11-6/MS stwierdził następująco: „ (…) nie jest możliwe bezpośrednie powiązanie poniesionych wydatków (rejestracja, ochroną znaku towarowego oraz wydatki na badania, opracowanie i usługi zgłoszenia znaków wnoszone do współpracującego ze Spółką Biura Patentowego) z uzyskiwanymi przychodami. Zatem wydatki te stanowią koszty uzyskania przychodów pośrednio związane z przychodami, których moment poniesienia uregulowany został w art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. (…) Odnosząc się natomiast do momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów opłaty za pierwsze 10 lat ochrony znaku należy zauważyć, że wydatek ten dotyczy okresu przekraczającego rok podatkowy. Koszt ten związany jest z ściśle określonym czasem trwania powyższej ochrony. W związku  z powyższym koszty te powinny zgodnie z art. 15 ust. 4d zdanie drugie podlegać rozliczeniu w czasie proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą, tj. 10 lat.”

Przykładowo, przedsiębiorca wnosząc opłatę do EUIPO (dawniej OHIM) za 5 lat ochrony wzoru przemysłowego powinien zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów tylko wydatek w wysokości 1/5 tej opłaty, za każdy następujący po sobie kolejny rok ochrony to znaczy przez 5 kolejnych lat. Taki sposób rozliczenia uzasadniony jest tym, iż nie jest możliwe określenie, jaka część wydatku dotyczy danego roku podatkowego, z uwagi na wieloletni okres ochronny. Podobnie należałoby postąpić z opłatą przedłużającą ochronę wzoru przemysłowego lub znaku towarowego na kolejne lata.

Inny moment zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów należy natomiast odnieść do opłat za rejestrację wzoru przemysłowego lub znaku towarowego. W tym przypadku poniesienie kosztu jest jednorazowe w danym roku podatkowym, a w konsekwencji jest on potrącalny w dacie jego poniesienia.  Takie stanowisko reprezentuje organ podatkowy w przytoczonej wcześniej interpretacji indywidualnej. Jest to słuszne stanowisko, gdyż koszty związane z rejestracją wzoru przemysłowego lub znaku towarowego nie rozciągają się w czasie, tak jak koszty związane z ich ochroną. Za dzień poniesienia kosztu uważa się wówczas dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku).

Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa  oraz ma charakter wyłącznie  informacyjny. Stanowi  wyraz poglądów jego  autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.​​